انجمن اطلاع رسانی دیابت گابریک
گـفتگو با:
دکتر لیلا نوین
فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم
با توجه به تبلیغات گسترده در ارتباط با استفاده از داروهای گیاهی، به نظر شما این داروها در کنترل و درمان دیابت نوع 2 چه جایگاهی دارند؟
دیابت به دنبال اختلال در ترشح انسولین یا عملکرد انسولین و یا هر دو ایجاد میشود که با اصلاح برنامه غذایی روزانه، انجام فعالیت بدنی منظم، مصرف صحیح و منظم داروها (قرص یا انسولین) و مدیرت استرس کنترل خواهد شد. علیرغم تمام یافتهها و شواهد علمی در درمان دیابت، بسیاری از افراد هنوز در پی روشهای سنتی و قدیمی استفاده از داروهای گیاهی برای درمان دیابت هستند. اما با توجه به تحقیقات انجام شده روی داروهای گیاهی، پزشکان بر این باورند که داروهای گیاهی به هیچ عنوان نمیتواند جایگزین قرص یا انسولین افراد مبتلا به دیابت شود.
مساله مهم در رابطه با مصرف داروهای گیاهی این است که بسیاری از این گیاهان علی رغم تبلیغات گسترده تنها حاصل تعدادی بررسی در حیوانات آزمایشگاهی هستند و هیچ گونه نتایج علمی و تأیید شدهای درباره استفاده آنها وجود ندارد. همچنین مقدار مصرف این داروها و نحوه اثرگذاری آنها در کنترل قند خون کاملاً مشخص نیست و مصرف بیش از اندازه آنها میتواند مانند هر ماده دیگری مضر باشد.
مساله مهم دیگر این است که به دنبال مصرف این داروها به امید کاهش قند خون، به تأثیر آنها روی کلیه و کبد نیز باید توجه داشت. از آنجایی که این ترکیبات در کبد سم زدایی میشوند و مواد زائد نیز توسط کلیهها دفع میشوند، مصرف داروهای گیاهی میتواند روی این اندامها تأثیر جبرانناپذیری بگذارد.
با وجود آنکه در مطالعات حیوانی، قارچ گانودرما روی موشهای آزمایشگاهی اثراتی مانند افزایش تولید انسولین و کاهش قند به واسطه مهار آنزیم آلدوز ردوکتاز و α-گلیکوزیداز را نشان داده است که با کاهش چربی خون و بهبود سیستم ایمنی نیز همراه است و همچنین مواد موجود در گیاه کارلا مانند کارنیتین، ویسین و پلیپپتید-p است در مطالعات حیوانی روی موشها سبب افزایش برداشت گلوکز از خون میشود و اثراتی شبیه به انسولین دارد؛ اما از آنجایی که هنوز مطالعات تأثیرات دارویی این گیاهان روی انسانها تکمیل نشده است و ایمن بودن مصرف این گیاهان در طولانی مدت تاکنون اثبات نشده است، مصرف آنها به عنوان داروهای کنترل کننده قند خون افراد مبتلا به دیابت به هیچ وجه توصیه نمیشود.