انجمن اطلاع رسانی دیابت گابریک
انجمن اطلاع رسانی دیابت گابریک
تحقیقات نشان داده‌اند که بیماری‌های دهان و دندان در افراد مبتلابه دیابت بسیار شایع است. از شایع‌ترین بیماری‌های دهان و دندان در افراد دیابتی می‌توان به التهاب یا عفونت لثه، پوسیدگی دندان، برفک یا عفونت قارچی کاندیدیازیس، خشکی دهان یا گزروستومیا، زخم‌های دهانی و ضایعات پوستی دردهان، نقص عملکرد غدد بزاقی و یا حس چشایی، حساس شدن دندان‌ها به تغییرات دما (مثل گرما و سرما) اشاره نمود. در اینجا در مورد پوسیدگی دندان، خشکی دهان، برفک و بیماری‌های لثه می‌پردازیم.
زمانیکه نشاسته و قند موجود در غذاها و نوشیدنی‌ها با باکتری‌های ساکن دردهان تماس پیدا کنند، این باکتری‌ها تشکیل پلاک می دهند. پلاک مانند یک‌لایه روی دندان قرار می‌گیرد و اسیدهای موجود در آن منجر به پوسیدگی دندان می‌شوند. در قند خون بالا به دلیل بالا بودن میزان قند موجود در بزاق، احتمال تشکیل پلاک و پوسیدگی دندان نیز افزایش مییابد.
در افراد مبتلابه دیابت به دلیل کاهش ترشح بزاق و یا مصرف برخی از داروها و یا وجود برفک ممکن است خشکی دهان مشاهده شود. خشکی دهان علاوه بر حس ناخوشایند می‌تواند سبب بوی بددهان، درد در گلو و زبان، ایجاد مشکلاتی در بلع، جویدن و خوردن غذا شود. در افراد مبتلابه دیابت که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند در صورت خشکی دهان، دندان‌ها فیت و به شکل مناسب در جای خود قرار نمی‌گیرند و می‌تواند منجر به زخم دهان شود که در صورت عدم کنترل قند خون، ترمیم این زخم‌ها نیز سخت‌تر می‌شود. مصرف بیشتر مایعات و استفاده از آدامس‌های بدون قند می‌تواند به کاهش خشکی دهان کمک کند.
در افراد مبتلابه دیابت تغییرات بزاق شامل افزایش میزان گلوکز و کاهش جریان آن، محیط جذابی را برای عفونت‌های قارچی فراهم می‌کند برفک شایع‌ترین نوع عفونت قارچی دهان است که در ایجاد خشکی دهان نیز تأثیرگذار است. احتمال بروز و پیشرفت برفک در افراد مبتلابه دیابت که وضعیت کنترل قند نامطلوبی دارند، افرادی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند و یا طیف وسیعی از آنتی‌بیوتیک‌ها را استفاده می کنند، بیشتر است. برفک به‌صورت زخم‌های سفید یا قرمزرنگ، قرمزی زبان، وجود ترک‌های بر روی پوست گوشه لب ظاهرشده که گاهی همراه با سوزش و درد است.
در صورت بروز برفک کنترل قند خون، اجتناب از استعمال سیگار و در صورت نیاز مصرف داروهای ضد قارچ زیر نظر پزشک الزامی است. اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید برفک می‌تواند به دندان‌ها متصل شود و نیاز است که روزانه آن‌ها را تمیز کنید و حتی ممکن است که آن‌ها توسط دندانپزشک پاک‌سازی شوند.
بیماری‌های لثه به‌عنوان ششمین عارضه ناشی از دیابت در نظر گرفته‌شده‌اند. بیماری های لثه بر اساس شدت پیشرفت آن‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند:
التهاب لثه، یک التهاب برگشت‌پذیر و قابل درمان است که ممکن است به همراه عفونت لثه باشد. التهاب، تورم، قرمزی و حساسیت لثه از علائم آن است که می‌تواند سبب خونریزی در زمان استفاده از مسواک یا نخ دندان شود.
قند خون بالا، بهداشت ضعیف دهان و دندان، پلاک ها و استعمال دخانیات از عوامل مهم در ایجاد التهاب لثه هستند. در قند خون بالا، میزان قند موجود در بزاق نیز افزایش مییابد که منجر به افزایش رشد باکتری‌های حفره دهانی و در نتیجه پلاک می شود که اگر این افزایش پلاک همراه با بهداشت ضعیف دهان و دندان باشد می تواند سبب افزایش ریسک التهاب لثه شود. از طرفی مصرف سیگار می‌تواند سبب کاهش خون‌رسانی به لثه‌ها شود و می‌تواند سبب ایجاد التهاب لثه و پیشرفت بیماری‌های شدیدتر در آن شود.
در صورت عدم درمان و پیشرفت التهاب لثه، پریودنتیت و یا عفونت لثه ایجاد می‌شود که می‌تواند همراه با زخم و نکروز حاد باشد. التهاب لثه همراه با زخم و نکروز حاد حالت شدید اما ناشایع است و دارای علامت‌های مانند خونریزی از لثه، زخم، طعم فلزی دردهان، سختی در بلع و صحبت کردن و حتی تب است. تبدیل التهاب لثه به پریودنتیت در افراد باسابقه بیماری‌های لثه و یا افراد با وضعیت نامناسب بهداشت دهان و دندان و یا در افراد با قند خون کنترل نشده شایع است.
پیشرفته‌ترین وضعیت بیماری‌های لثه است که در این شرایط ممکن است عفونت لثه حتی بر روی بافت آن و استخوان‌های حمایت‌کننده از دندان‌ها تأثیر گذارد و منجر به از بین رفتن بافت و استخوان اطراف دندان شود. قند خون بالا در طولانی مدت می‌تواند سبب پیشرفت بیماری‌های لثه و یا وخیم‌تر شدن شرایط شود اما حفظ قند خود در محدوده نرمال می‌تواند احتمال پیشرفت عفونت را کاهش دهد.
نشانه‌های بیماری لثه که در صورت مشاهده بایستی حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید:
– خونریزی از لثه‌ها در زمان مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و یا خوردن غذا
– درد و تورم لثه‌ها
– بوی بددهان
– افتادن یا شل شدن دندان‌های دائمی
– تغییر در فیت بودن دندان‌های مصنوعی
– تحلیل رفتن لثه
– پلاک‌های سفید شیری یا زردرنگ در بین یا روی دندان‌ها
اگر هر یک از این علائم رادارید زودتر به دندانپزشک مراجعه کنید، درمان سریع می‌تواند از پیشرفت آن جلوگیری کنید.
حفظ قند خون در محدوده نرمال، رعایت بهداشت دهان و دندان، حذف پلاک‌های ایجادشده، عدم مصرف دخانیات به همراه ویزیت منظم دندانپزشکی می تواند در پیشگیری و درمان بیماری های دهان و دندان موثر باشد.
2 دیدگاه
توضیحات بسیار مفیدی بود.
ممنون از شما