چالش‌های شروع انسولین درمانی برای افراد دیابتی
دیابت شیرین (Diabetes Mellitus) بیماری است که به علت کاهش قابل توجه در ترشح انسولین یا اختلال در عملکرد آن در بدن اتفاق می‌افتد که درنتیجه آن قند خون افزایش پیدا می‌کند. دیابت انواع مختلفی دارد و دیابت نوع دو، شایع‌ترین نوع دیابت است که بدن از انسولین به‌درستی استفاده نمی‌کند.
برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع دو می‌توانند سطح قند خون خود را با تغذیه سالم و ورزش کنترل کنند، درحالی‌که برخی دیگر ممکن است برای مدیریت دیابت به داروی خوراکی و یا انسولین نیاز داشته باشند. انسولین یکی از هورمون‌های مهم و اصلی بدن ما است که از پانکراس (لوزالمعده) ترشح می‌شود. انسولین کارهای مختلفی انجام می‌دهد و یکی از مهم‌ترین کارهای انسولین این است که کمک می‌کند قند خون وارد سلول‌های بدن شود و انرژی موردنیاز بدن تأمین شود. اگر برای شما انسولین تجویز می‌شود، ممکن است به این دلیل باشد که بدن آن را به‌اندازه کافی تولید نمی‌کند و یا به‌درستی از انسولین موجود استفاده نمی‌کند.
زمانی که پزشک معالج شروع انسولین درمانی را برای کنترل بهتر قند خون و مدیریت دیابت توصیه می‌کند، ممکن است سؤالات و چالش‌هایی در این زمینه برای شما ایجاد شود و دچار احساسات و افکار ناخوشایند شوید. نگرانی‌های مربوط به شروع انسولین را می‌توان در پنج موضوع اصلی دسته‌بندی کرد:
• نگرانی در مورد اثربخشی و یا وابستگی به انسولین و عوارض جانبی احتمالی
• نگرانی در مورد تزریق انسولین به‌عنوان‌مثال ترس از سوزن یا تزریق به خود، درد، کبودی، زخم یا حساسیت ناشی از تزریق
• اعتماد به نفس پایین و نداشتن مهارت کافی مانند توانایی در استفاده از انسولین، مدیریت یک رژیم پیچیده، تزریق در جمع
• تأثیر بر تصویر ذهنی از خود و زندگی مانند احساس شکست شخصی یا سرزنش خود به دلیل نیاز به انسولین، تداخل تزریقات با فعالیت‌های روزانه، انگ اجتماعی
• ترس از پیشرفت دیابت مثلاً انسولین به‌عنوان نشانه‌ای از بدتر شدن دیابت، انسولین به‌عنوان آخرین راه‌حل، باورهای اشتباه مبنی بر اینکه انسولین منجر به عوارض دیابت می‌شود.
این تصورات می‌تواند منجر به تأخیر در شروع درمان یا تغییراتی در الگوی تزریق مثل حذف یک نوبت تزریق یا انجام زودهنگام آن شود و کنترل دیابت شما را سخت‌تر کند. در ادامه، هرکدام از این چالش‌ها و راهکارهای غلبه بر آن را به‌صورت جداگانه بررسی می‌کنیم.
آیا توصیه به تزریق انسولین به این معناست که من در کنترل قند خون شکست‌خورده‌ام یا کم‌کاری کرده‌ام؟
تغییر از مصرف داروهای خوراکی به انسولین می‌تواند همراه با احساساتی مثل حس شکست در کنترل قند خون شده و باعث شود خود را سرزنش کنید و یا احساس کنید به‌اندازه کافی برای مدیریت دیابت خود کار نکرده‌اید. ممکن است کنترل قند و مدیریت دیابت برای شما شبیه مسابقه‌ای باشد که احساس می‌کنید نمی‌توانید در آن برنده شوید، اما این درست نیست.
ابتدا خوب است که کمی با روند ایجاد دیابت نوع دو آشنا شویم. شروع و پیشرفت دیابت نوع دو مانند یک زنجیره متوالی است که به‌صورت زیر رخ می‌دهد:
• مقاومت به انسولین: یعنی در سلول‌های بدن، نسبت به استفاده از انسولین موجود در خون مقاومت ایجادشده و باعث می‌شود این هورمون کمتر مؤثر باشد درنتیجه برای اینکه سلول‌های بدن ازجمله عضلات و چربی‌ها بتوانند از قند خون استفاده کنند و یا کبد بتواند قند مورد نیازش را ذخیره کند، به مقدار بیشتری انسولین نیاز است.
• افزایش ترشح انسولین: سلول‌های بتا (سلول‌های انسولین ساز پانکراس) انسولین بیشتری را برای جبران مقاومت به انسولین تولید می‌کنند.
• بروز دیابت و شروع علائم: سلول‌های بتا نمی‌توانند نیاز به انسولین را تأمین کنند و سطح قند خون بالا می‌رود و دیابت ایجاد می‌شود.
• شروع کنترل قند خون و مدیریت دیابت: تغییرات سبک زندگی (رژیم غذایی و ورزش) و داروها (خوراکی یا تزریقی) برای مدیریت قند خون استفاده می‌شود.
• کاهش ترشح انسولین: بدن نمی‌تواند مقدار انسولین موردنیاز برای کنترل قند خون را تولید کند و به مرور زمان به تزریق انسولین نیاز پیدا می‌کند.
بنابراین، شروع تزریق انسولین، قسمتی از روند درمانی است و به شکست فرد در کنترل قند خون مرتبط نمی‌باشد.
آیا توصیه به تزریق انسولین به این معناست که وضعیت کنترل قند خون من بدتر شده است؟
یکی از نگرانی‌های افراد ترس از پیشرفت دیابت است و شروع انسولین درمانی را به معنای بدتر شدن وضعیت کنترل قند خون در نظر می‌گیرند. گاهی اوقات دیابت نوع 2 را می‌توان با برنامه غذایی و فعالیت بدنی کنترل کرد. اغلب، درمان با داروهای خوراکی شروع می‌شود. با این حال، داروهای خوراکی ممکن است برای مدیریت دیابت شما با گذشت زمان کافی نباشد. حدود 80 درصد افراد مبتلا به دیابت نوع دو ممکن است نیاز به تزریق انسولین داشته باشند. خوب است که بدانیم آشنایی با روند ایجاد و پیشرفت دیابت نوع دو و اصول خود مدیریتی دیابت می‌تواند در کاهش این نگرانی‌ها مؤثر باشد.
آیا می‌توانم بجای استفاده از انسولین با روش دیگری قند خون را کنترل کنم؟
شروع یک داروی جدید ممکن است همراه با سؤالات متعددی در خصوص اثربخشی و عملکرد آن و همچنین، نحوه استفاده و عوارض آن باشد. توجه کردن به این سؤالات و کسب اطلاعات استاندارد و مهارت‌های لازم کمک می‌کند در مسیر درست کنترل قند خون و مدیریت دیابت خود قرار بگیرید. نکته قابل توجه این است که برخی افراد سودجو، با معرفی روش‌های درمانی غیرعلمی و غیراستاندارد می‌توانند باعث آسیب زدن به بدن شما و بروز عوارض دیابت شوند.
تمایلی برای تزریق انسولین در جمع ندارم.
زمانی که پزشک معالج تزریق انسولین را تجویز می‌کند، ممکن است برخی افراد به دلیل کم بودن اعتمادبه‌نفس، ترس از قضاوت دیگران و یا انگ اجتماعی تمایلی به انجام تزریق انسولین در جمع نداشته باشند. تا زمانی که برای تزریق انسولین در جمع آمادگی ندارید، می‌توانید مکانی خلوت و تمیز را در مکان‌های عمومی برای تزریق انسولین پیدا کنید؛ اما این راهکار نهایی نیست و برای حل این مسئله می‌توانید با پزشک صحبت کنید. پزشک ممکن است بر اساس شرایط تزریق با قلم را جایگزین تزریق با سرنگ کند و یا تعداد دفعات تزریق کمتری را برای شما در نظر بگیرد. همچنین می‌توانید از مشاور همتا درباره راه‌های که می‌توان در مکان‌های عمومی یا در جمع انسولین تزریق کرد، راهنمایی بگیرید.
مشاورین همتا، افراد آموزش دیده‌ای هستند که سال‌هاست با دیابت زندگی می‌کنند و این مراحل را پشت سر گذاشته‌اند. آن‌ها می‌توانند تجربیات خود را در اختیار شما بگذارند و به کاهش نگرانی شما کمک کنند.
فکر نمی‌کنم که بتوانم تزریق انسولین را یاد بگیرم.
به شرایطی فکر کنید که تصور می‌کردید نمی‌توانید کاری را انجام بدهید و بعداً موفق شدید. در مورد تزریق انسولین هم به این صورت است. پیشنهاد می‌کنیم یک لیست از موفقیت‌های خود را بنویسید و بعد تزریق انسولین را هم به آن اضافه کنید.
حتماً به این سؤال و جواب آن فکر کنید که چرا نمی‌توانید تزریق انسولین را یاد بگیرید؟ اگر جواب شما به مسائلی مثل سواد، مشکل بینایی، لرزش دست، کمبود اعتمادبه‌نفس، افسردگی و… مرتبط است، در مورد آن‌ها با پزشک یا کادر درمان صحبت کنید.
تزریق انسولین مهارتی است که نیاز به آموزش دارد، با یادگیری و تمرین می‌توانید به‌راحتی انسولین تزریق کنید. می‌توانید اولین تزریق را در بالش یا عروسک در حضور پزشک یا کادر درمان انجام دهید و از درست بودن تکنیک تزریق مطمئن شوید. بعد از انجام چند بار مهارت لازم را به دست می‌آورید.
من کلی گرفتاری دارم و پرمشغله هستم، الان زمانی برای اضافه شدن یک کار جدید را در زندگی‌ام ندارم.
تفکراتی مانند اینکه تزریق انسولین آزادی‌های من را کاهش می‌دهد و یا مسئولیت‌های من را افزایش می‌دهد و در حال حاضر تمایلی برای پذیرش مسئولیت در قبال انسولین ندارم، طبیعی است. شروع تزریق انسولین مثل شروع هر کار جدید دیگری می‌تواند همراه با تغییر سبک زندگی و صرف زمانی برای انجام آن باشد. برنامه‌ریزی و مدیریت استرس می‌تواند در شروع درمان با انسولین مفید باشد.
از طرف دیگر قند خون بالا می‌تواند همراه با علائمی مانند پر ادراری، تاری دید، ضعف و خستگی شود که می‌تواند سبب کاهش انرژی و کارایی شود؛ بنابراین در نظر گرفتن زمانی برای تزریق انسولین می‌تواند کاهش علائم دیابت و افزایش انرژی بیشتر برای انجام کارها کمک کند. تجربه نشان داده است که تزریق انسولین حدوداً به 2 دقیقه به زمان نیاز دارد اما اثرات آن بر کنترل قند خون و مدیریت دیابت، می‌تواند کیفیت زندگی و سلامتی شما را سال‌ها افزایش دهد.
از تزریق انسولین می‌ترسم.
شروع یک داروی تزریقی معمولاً با نگرانی‌هایی در مورد بروز درد هنگام تزریق همراه است، مخصوصاً اگر شخص تجربه قبلی از تزریق به خود نداشته باشد. علاوه بر این، برخی افراد به طور کلی ترس از سوزن (فوبیا) دارند و این ترس در ارتباط با تجربه درد نیست. اغلب، بعد از اولین تزریق به خود این ترس و نگرانی‌ها برطرف می‌شود. تجربه نشان داده است که 95 درصد افراد بعد از تزریق گفتند که برخلاف تصور آن‌ها تزریق درد قابل‌توجهی نداشته است. استفاده از سرسوزن و یا سرنگ با سوزن کوتاه‌تر و نازک‌تر برای کاهش درد مختصر موقع تزریق مؤثر است. توصیه می‌شود اولین تزریق را در کنار مشاور یا آموزش‌دهنده انجام دهید.
تزریق انسولین می‌تواند سبب افزایش وزن شود.
برخی از افراد دیابتی نوع دو نگران افزایش وزن با شروع انسولین هستند. علت اصلی افزایش وزن، افزایش دریافت کالری و کاهش فعالیت بدنی می‌باشد. متأسفانه باور اشتباهی در افراد مبتلا به دیابت وجود دارد؛ آن‌ها بر این باورند که می‌توانند به هر مقدار که تمایل دارند غذا مصرف کنند و به‌منظور کنترل قند خون، انسولین مصرفی را افزایش دهند که نتیجه آن افزایش مصرف انسولین و افزایش وزن خواهد شد. درنتیجه انتخاب وعده‌های غذایی سالم، برنامه غذایی مناسب و انجام ورزش می‌تواند در تناسب‌اندام و کاهش وزن بسیار مؤثر باشد.
تزریق انسولین می‌تواند سبب افت قند شود.
شروع هر دارویی می‌تواند با بروز عوارضی همراه باشد و نکته مهم این است که فواید استفاده از آن دارو در مقابل عارضه‌ای که ممکن است ایجاد کند سنجیده شود. عارضه بروز افت قند از عوارض مهم و اصلی مصرف انسولین است اما در دیابت نوع دو کمتر رخ می‌دهد. آشنایی با عوامل ایجادکننده و علائم افت قند از بروز آن پیشگیری می‌کند. با عضویت در گابریک و شرکت در دوره‌های آموزشی مدیریت دیابت نوع 2 می‌توانید آموزش‌ها و مهارت‌های پیشگیری و درمان صحیح افت قند را دریافت کنید.
آیا عوارض دیابت با شروع تزریق انسولین ایجاد می‌شوند؟
ایجاد عوارض دیابت به عوامل مختلفی مانند افزایش سابقه ابتلا به دیابت و عدم کنترل قند خون بستگی دارد. انسولین درمانی بهترین و مؤثرترین راه برای کنترل قند خون و مدیریت دیابت، کاهش قند سه ماهه یا هموگلوبین ای وان سی ، پیشگیری از عوارض دیابت و افزایش کیفیت زندگی است.
متأسفانه خیلی از افراد بسیار دیر و زمانی که عوارض دیابت شروع‌شده و یا پیشرفت کرده است انسولین درمانی را آغاز می‌کنند. گاهی اوقات ممکن است شروع انسولین درمانی با شروع عوارض همراه باشد و این هم‌زمانی تصادفی است. نکته‌ی مهم این است که بهترین راه برای پیشگیری از عوارض دیابت با گذر زمان، تبعیت از دستورات پزشک معالج در تغییر داروها و شروع انسولین درمانی است.
هزینه انسولین درمانی زیاد است.
خوشبختانه، همه انسولین‌ها تحت پوشش بیمه هستند. در نظر داشته باشید، هزینه‌هایی که صرف تهیه انسولین و یا سایر تجهیزات می‌شود نسبت به هزینه‌هایی که برای درمان عوارض دیابت پرداخت می‌شود کمتر است. علاوه بر این، در صورتی که شروع انسولین درمانی به تعویق بیفتد، عوارض دیابت زودتر بروز می‌کنند و می‌توانند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهند.
