ارتباط بین دیابت و بیماری‌های دهان و دندان، یک ارتباط دوطرفه است. به عبارتی، نه‌تنها افراد مبتلابه دیابت مستعد ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان هستند بلکه بیماری‌های دهان و دندان نیز می‌توانند بر روی کنترل قند خون تحت تأثیر گذاشته و منجر به افزایش قند خون شوند بنابراین مراقبت از دندان و لثه یک اصل ضروری برای زندگی با دیابت نوع 1 و2 است.
در افراد مبتلابه دیابت که وضعیت کنترل قند خون مناسبی ندارند، ریسک ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان افزایش می‌یابد. میزان گلوکز بالا در بزاق به همراه خشکی دهان در این افراد زمینه را برای افزایش باکتری‌های داخل حفره دهان فراهم کرده و این باکتری‌ها باعث تشکیل لایه نازک و چسبنده‌ای به نام پلاک بر روی سطح لثه و دندان می‌شوند. پلاک‌ها مهم‌ترین عامل در ایجاد پوسیدگی دندان، التهاب لثه و عفونت آن می‌باشند. از طرفی در هنگام التهاب و عفونت کاهش حساسیت به انسولین و بدتر شدن وضعیت کنترل قند خون‌دیده می‌شود که همین امر می‌تواند سبب طولانی شدن مدت درمان و پیشرفت بیماری شود؛ بنابراین برای پیشگیری و درمان بیماری‌های دهان و دندان لازم است علاوه بر کنترل قند خون، پلاک‌های ایجادشده از روی سطح دندان و لثه برداشته شوند. مسواک زدن دندان‌ها روزی 2 بار، استفاده از نخ دندان روزی 1 بار و رعایت بهداشت دهان و دندان روش‌های ساده‌ای برای حذف پلاک‌ها هستند. گاهی اوقات میزان پلاک‌ها و چسبندگی آن‌ها به شکلی است که به‌وسیله مسواک زدن و نخ دندان برطرف نمی‌شوند و برای حذف آن‌ها نیاز به مراجعه به دندانپزشک و انجام اقدامات درمانی است. جالب است که جرم‌گیری و برداشتن پلاک‌ها از سطح دندان می‌تواند حتی در پایین آوردن هموگلوبین A1c یا همان قند خون سه ماهه مؤثر باشد.
تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که افراد دیابتی مبتلابه بیماری‌های لثه ریسک بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی رادارند. البته مطالعات بیشتری در حال بررسی اثر بیماری‌های لثه بر روی سلامت قلب است
– قبل از انجام اقدامات درمانی با دندانپزشک خود در مورد ابتلا به دیابت، مدت آن، وضعیت کنترل قند خون، داروهای مصرفی مخصوصاً داروهای که احتمال افت قند بیشتری رادارند مانند انسولین و یا سولفونیل‌اوره‌ها صحبت کنید.
– با توجه به شرایط کنترل قند خون، بیماری و اقداماتی که قرار است برای شما انجام شود ممکن است نیاز به تغییر دارو داشته باشید.
– اگر مبتلابه بیماری‌های دهان و لثه هستید، کنترل قند خون سخت‌تر خواهد بود اما کنترل قند خون در این شرایط می‌تواند به درمان و بهبود کمک کند.
– قبل از جراحی و یا اقدامات درمانی، قند خون را کنترل کرده و به محدوده هدف برسانید. درصورتی‌که قند خون کنترل نباشد، ترمیم زخم و بافت به تأخیر افتاده و احتمال عفونت افزایش می‌یابد.
– ممکن است به‌منظور پیشگیری از عفونت، نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک زیر نظر پزشک متخصص قبل از جراحی و یا اقدامات درمانی داشته باشید.
– اگر اقدامات درمانی بر روی دندان و یا لثه انجام داده‌اید و بعد از یک مدت طولانی بهبودی حاصل نشده است با پزشک غدد و دندانپزشک خود مشورت کنید.
– ممکن است با توجه به نوع جراحی انجام‌شده نیاز به رژیم حاوی غذاهای مایع و نرم باشد.
