مطالعه واکسن ب ث ژ (BCG) در درمان دیابت نوع یک
واکسن BCG از لحاظ تاریخی برای محافظت در برابر سل استفاده می‌شود و از زمان معرفی آن در سال 1921 فراگیرترین واکسن توصیه شده در تاریخ پزشکی است. واکسن BCG بسیار ایمن است و در لیست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت (WHO) قرار دارد و سالانه به حدود 100 میلیون کودک در سراسر جهان، معمولاً در بدو تولد برای جلوگیری از ابتلا به بیماری سل تزریق می‌شود.
ارتباط واکسن BCG با دیابت نوع 1
پتانسیل واکسن BCG برای معکوس کردن انواع مختلف خود ایمنی، از جمله دیابت نوع 1، طی دو دهه گذشته در بیمارستان عمومی ماساچوست (MGH) با سرپرستی دکتر دنیس فاوستمن، در حال بررسی است.
داده‌های فاز اول مطالعه انسانی نشان می‌دهد که واکسن BCG می‌تواند یک درمان امیدوار کننده برای دیابت پیشرفته نوع 1 باشد. در این مطالعه به بزرگسالانی با سابقه متوسط 15 سال دیابت نوع 1، واکسن BCG در دو نوبت با فاصله 4 هفته تزریق شد. به نظر می‌رسد واکسن BCG برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 بی‌عارضه است و تنها التهاب خفیف در محل تزریق ایجاد می‌کند که قابل انتظار است. این واکسن به از بین رفتن گلبول‌های سفید مسئول حالت خودایمنی کمک می‌کند و به طور موقت توانایی لوزالمعده را برای تولید مقادیر کمی انسولین بازمی‌گرداند. هرچند پایداری این تأثیر بعد از 20 هفته دیده نشده است، با این حال پیگیری طولانی مدت بیش از 5 سال، بهبود معنادار HbA1c را نشان داد.
داده‌های اخیر از مطالعات انجام شده در MGH نشان می‌دهد مکانیسم جدیدی در تأثیر مثبت تزریق واکسن BCG در دیابت نوع 1 دخالت دارد که به فرآیند متابولیسم گلوکز از فسفریلاسیون اکسیداتیو به گلیکولیز هوازی مربوط می‌شود. گلیکولیز هوازی ناشی از تزریق واکسن BCG به این معنی است که لنفوسیت‌ها می‌توانند از مقادیر زیادی قند استفاده کنند و بنابراین قند خون را کاهش می‌دهند. علاوه بر این واکسن می‌تواند منجر به القای تغییرات DNA شود که باعث اصلاح عملکرد سیستم ایمنی افراد مبتلا به دیابت نوع 1 می‌شود.
فاز دوم مطالعات
مطالعه مرحله دوم در حال حاضر در بیمارستان عمومی ماساچوست (MGH) در حال انجام است. هدف از این مطالعه تصادفی کنترل شده با دارونما این است که ببیند آیا تزریق مکرر BCG می‌تواند باعث بهبودی بیماری شود و یا به جلوگیری از بروز عوارض دیابت کمک کند؟ مطالعه فاز دو شامل 150 فرد دارای سابقه طولانی دیابت نوع 1 در سنین 18 تا 65 سال خواهد بود. شرکت‌کنندگان در سال اول مطالعه دو تزریق واکسن BCG یا دارونما با 4 هفته فاصله دریافت خواهند نمود و تا 4 سال بعد، سالانه یک تزریق واکسن خواهند داشت.