تزریق انسولین در دوران بارداری: پاسخ به نگرانی‌ها و سوالات شایع
آیا تزریق انسولین در دوران بارداری به جنین آسیب می‌رساند؟
انسولین هورمونی طبیعی است که نقش اساسی در تنظیم قند خون دارد. اگر قند خون در محدوده هدف نگه داشته نشود، سلامت مادر و جنین به خطر می‌افتد. طبق استانداردهای مراقبت از دیابت، مدیریت قند خون در مادران مبتلا به دیابت نوع ۱ یا ۲ قبل و طی بارداری ضروری است.
در مادرانی که پیش از بارداری دیابت نوع ۱ داشته‌اند، نیاز به انسولین ممکن است در سه‌ماهه اول کاهش و در سه‌ماهه دوم و سوم افزایش یابد. بنابراین تنظیم دوز انسولین زیر نظر پزشک ضروری است.
برای مادران مبتلا به دیابت نوع ۲، تغییر داروها یا جایگزینی انسولین به جای داروهای خوراکی، به‌منظور کنترل بهتر قند خون، ممکن است پیشنهاد شود. در دیابت بارداری نیز استفاده صحیح از انسولین و تنظیم دقیق آن اهمیت دارد.
آیا تزریق انسولین در شکم به جنین آسیب می‌زند؟
تزریق انسولین به لایه چربی زیرپوستی انجام می‌شود و جنین که در لایه‌های عمیق‌تر رحم قرار دارد، هیچ آسیبی نمی‌بیند. برای جلوگیری از تزریق عضلانی، استفاده از سوزن‌های کوتاه مانند سوزن‌های ۴ میلی‌متری توصیه می‌شود. همچنین، تکنیک صحیح تزریق مانند ایجاد چین پوستی و اجتناب از نواحی نزدیک به ناف ضروری است.
نکات کلیدی برای تزریق ایمن انسولین
- انتخاب سوزن مناسب: سوزن‌های کوتاه (۴ تا ۶ میلی‌متر) برای کاهش خطر تزریق عضلانی و عوارض ناشی از آن توصیه می‌شوند.
- چرخش محل تزریق: تزریق مداوم در یک ناحیه ممکن است منجر به ایجاد لیپوهیپرتروفی شود که جذب انسولین را مختل می‌کند.
- بازرسی محل تزریق: قبل از هر تزریق، ناحیه را از نظر تورم، زخم یا التهاب بررسی کنید.ک معالج خود مشورت کنید.
تزریق انسولین در دوران بارداری
یکی از نگرانی‌های مادران باردار مبتلابه دیابت، استفاده از انسولین و تزریق آن در این دوران است و ممکن است که با سؤالاتی در این زمینه روبه‌رو شوند که به شایع‌ترین آن‌ها در اینجا اشاره می‌کنیم.
آیا استفاده از انسولین در دوران بارداری می‌تواند سبب آسیب به جنین شود؟
انسولین هورمون طبیعی بدن است که وظیفه آن حفظ قند خون در محدوده نرمال است. عدم حفظ قند خون در محدوده هدف می‌تواند علاوه بر سلامت مادر بر روی سلامت جنین و نتیجه بارداری اثر منفی داشته باشد؛ بنابراین در مادران مبتلابه دیابت نوع 1 و یا نوع 2 مدیریت قند خون و حفظ آن در محدوده هدف قبل از بارداری و در طی آن بسیار ضروری است.
یکی از فاکتورهای مؤثر در مدیریت قند خون استفاده از داروی مناسب و تنظیم دوز آن است که این امر به عهده پزشک معالج است.
در مادرانی که قبل از باداری مبتلابه دیابت نوع 1 هستند تنظیم میزان انسولین مصرفی فاکتور بسیار مهمی در مدیریت قند خون محسوب می‌شود. با توجه به اینکه نیاز مادر باردار به انسولین در دوره‌های مختلف بارداری متفاوت است به‌طوری‌که نیاز به انسولین در سه ماه اول و بعد از زایمان (تا مدت کوتاهی) کاهش و در سه ماه دوم و سوم افزایش می‌یابد، بنابراین تنظیم میزان انسولین زیر نظر پزشک می‌تواند به مدیریت بهتر قند خون کمک کند.
در مادران مبتلابه دیابت نوع 2 به‌منظور مدیریت بهتر قند خون ممکن است نیاز به تغییر نوع دارو و یا دوز مصرفی وجود داشته باشد به‌عنوان‌مثال ممکن است پزشک معالج انسولین را جایگزین داروهای خوراکی کاهش‌دهنده قند خون کند؛ بنابراین استفاده از داروی مناسب و نحوه استفاده صحیح از آن باید موردتوجه قرار بگیرد.
در مادران مبتلابه دیابت بارداری، تشخیص به‌موقع دیابت بارداری و مدیریت آن می‌تواند بر روی سلامت مادر، سلامت جنین و نتیجه بارداری تأثیرگذار باشد. در دیابت بارداری پزشک با توجه به شرایط قند خون مادر و سایر عوامل ممکن است انسولین و یا سایر داروهای کاهش‌دهنده قند خون را توصیه کند که استفاده صحیح از داروها بسیار ضروری است.
آیا تزریق انسولین در شکم در دوران بارداری باعث آسیب به جنین می‌شود؟
تزریق انسولین در ناحیه چربی زیرپوستی انجام می‌شود درحالی‌که جنین در لایه‌های پائین تر از چربی زیرپوستی قرار دارد و تزریق انسولین به او آسیبی نمی‌رساند.
نکته مهمی که در تزریق انسولین در دوران بارداری در ناحیه شکم باید به آن توجه کرد، استفاده از سرسوزن یا سرنگ با طول مناسب است. استفاده از سرسوزن یا سرنگ‌های که طول بلندی دارند، احتمال تزریق عضلانی انسولین را افزایش می‌دهند. تزریق عضلانی انسولین بر روی سرعت جذب آن اثر گذاشته و می‌تواند احتمال افت قند را افزایش دهد؛ بنابراین توصیه می‌شود که در انتخاب سرسوزن‌ها از سرسوزن با طول mm 4 و سرنگ با طول سرسوزن mm 6 استفاده شود و برای تزریق در شکم از چین‌پوستی استفاده شود. در تزریق در شکم باید از تزریق در اطراف ناف و قسمت‌های که پوست بسیار کشیده شده خودداری شود.
منابع