آمپول گلوکاگون: نجات‌بخش افت قند خون شدید
مقدمه
افت قند خون شدید، یک وضعیت اورژانسی برای بسیاری از افراد مبتلا به دیابت است که می‌تواند بدون درمان مناسب، خطرات جدی به همراه داشته باشد. گلوکاگون، هورمونی است که با اثر معکوس انسولین، قند خون را به‌سرعت افزایش می‌دهد و در شرایطی که بیمار قادر به خوردن مواد غذایی نیست یا بیهوش شده است، راه‌حل حیاتی ارائه می‌دهد.
گلوکاگون چیست؟
گلوکاگون هورمونی است که توسط پانکراس تولید می‌شود و نقش اصلی آن افزایش قند خون از طریق تحریک کبد برای آزادسازی گلیکوژن ذخیره‌شده به گلوکز است. در شرایطی که قند خون به‌شدت افت کند، این هورمون می‌تواند سطح قند خون را به محدوده طبیعی بازگرداند.
محتوای کیت درمان گلوکاگون
کیت گلوکاگون (مانند GlucaGen Hypokit) شامل:
- سرنگ دارای آب مقطر
- ویال حاوی پودر گلوکاگون
برای استفاده، باید آب مقطر و پودر با هم مخلوط شوند تا محلول آماده تزریق شود.
شرایط نگهداری
- دمای نگهداری: 2 تا 8 درجه سانتیگراد (در یخچال)
- مدت اعتبار: 18 ماه
- در صورت انقضای محصول، باید دور انداخته و مجدد تهیه شود.
نحوه استفاده از کیت
- آب مقطر را به ویال اضافه کنید.
- ویال را به آرامی تکان دهید تا محلول شفاف شود.
- محلول را داخل سرنگ بکشید و در یک‌سوم میانی جلوی ران تزریق کنید. تزریق به‌صورت عمودی (90 درجه) انجام می‌شود.
نکته مهم: برای کودکان زیر 6 سال یا وزن کمتر از 25 کیلوگرم، نیمی از دوز توصیه می‌شود. نشانه‌گذاری روی سرنگ به این منظور طراحی شده است.
عوارض جانبی و محدودیت‌ها
عوارض احتمالی:
- تهوع و استفراغ
- درد شکمی
محدودیت مصرف:
- حساسیت به مواد سازنده گلوکاگون
- ابتلا به فئوکروموسیتوما یا انسولینوما
اقدامات پس از تزریق
- تماس فوری با اورژانس: تزریق گلوکاگون یک درمان موقتی است و بیمار نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
- قرار دادن بیمار به پهلو: برای جلوگیری از خفگی در صورت استفراغ.
نتیجه‌گیری
آمپول گلوکاگون، ابزاری ضروری برای مدیریت افت قند خون شدید در بیماران دیابتی است. آشنایی با نحوه استفاده از این کیت می‌تواند جان بیمار را نجات دهد و از عوارض جدی جلوگیری کند. توصیه می‌شود تمامی بیماران دیابتی و خانواده‌های آنها آموزش‌های لازم را در این زمینه دریافت کنند.
جهت شرکت در کلاس ها با شماره 82433-021 تماس بگیرید.
مدرسه دیابت گابریک
برای مشاهده کلاس های آموزشی کلیک کنید
آمپول گلوکاگون ـ کیت درمان افت قند گلوکاژن
همه افراد مبتلا به دیابت افت قند خون را تجربه می‌کنند و بیشتر آنها درباره نحوه درست درمان آن اطلاع دارند. درمان معمول افت قند خون، در شرایطی که فرد بیهوش بوده و یا نمی‌تواند از راه دهان خوراکی میل کند،کاربردی ندارد! بهترین درمان در چنین شرایطی استفاده از آمپول گلوکاگون است.
گلوکاگون هورمونی است که عکس اثر انسولین عمل می‌کند؛ به عبارت دیگر گلوکاگون در داخل بدن با تأثیر روی کبد و آزاد شدن قند به جریان خون، باعث افزایش قند خون می‌شود.
محتوای کیت
کیت درمان افت قند گلوکاژن (GlucaGen Hypokit) ساخت شرکت نوونوردیسک از یک سرنگ دارای آب مقطر و یک ویال کوچک دارای پودر سفید رنگ حاوی گلوکاگون تشکیل شده است که قبل از تزریق، باید با هم مخلوط شوند.
شرایط تهیه و نگهداری
این کیت در ایران تحت پوشش بیمه است و با نسخه پزشک متخصص غدد می‌توانید از داروخانه‌های بزرگ و یا هلال احمر تهیه نمایید.
گلوکاگون باید در دمای 2 تا 8 درجه سانتیگراد، در طبقات یخچال یا درب آن نگهداری شود. توجه داشته باشید که تاریخ انقضای آن 18 ماه است و اگر در این مدت به مصرف نرسد، باید آن را دور بیاندازید و مجدداً گلوکاگون جدیدی خریداری کنید.
نحوه استفاده از کیت در شرایط اضطراری
گلوکاگون برای درمان سریع و اورژانسی افت قندهای شدیدی است که در آن فرد بیهوش شده یا توانایی بلعیدن خوراکی ندارد، پس برای تزریق آن به کمک فرد دیگری نیاز است.
ابتدا آب مقطر داخل سرنگ را باید داخل ویال شیشه‌ای که حاوی پودر سفید رنگ است، خالی نمایید. سپس بدون خارج کردن سرنگ، آن را تکان داده و مخلوط کنید تا یک محلول شفاف ایجاد شود. محلول را مجدد داخل سرنگ کشیده و اگر نیاز به هواگیری است، هوای آن را خارج کنید. تزریق گلوکاگون به صورت 90 درجه (مستقیم و بدون زاویه) در یک سوم میانی جلوی ران بدون استفاده از پنبه الکل و یا حتی درآوردن لباس انجام می‌شود.
توجه داشته باشید برای کودکان کوچکتر از 6 تا 8 سال یا کودکان کمتر از 25 کیلوگرم تزریق نیمی از دارو توصیه می‌شود. (این مقدار با خط نشانه روی سرنگ داخل کیت مشخص شده است)
اقدامات بعد از تزریق گلوکاگون
اولین کار بعد از تزریق گلوکاگون، تماس با اورژانس برای ادامه روند درمان است. در نظر داشته باشید چنانچه در زمان افت قند بیش از یک فرد در محل حضور دارد، یک نفر مسئول تزریق گلوکاگون و نفر بعدی مسئول تماس با اورژانس باشد.
به علت احتمال بروز استفراغ بعد از تزریق گلوکاگون، توصیه می‌شود به منظور جلوگیری از خفگی، فرد به پهلو خوابانده شود و صورت او به یک سمت قرار بگیرد.
عوارض جانبی گلوکاگون
واکنش‌های آلرژیک، احساس کسالت، حالت تهوع، استفراغ و دردهای شکمی از عوارض نادر مصرف گلوکاگون هستند که در صورت بروز هر یک مراجعه به پزشک لازم است.
محدودیت مصرف
افرادی که به گلوکاگون یا محتوای مواد سازنده آمپول گلوکاگون حساسیت دارند، مبتلا به فئوکروموسیتوما (تومور غدد فوق کلیوی) و یا انسولینوما (تومور غده پانکراس) هستند، اجازه استفاده از کیت تزریق گلوکاگون را ندارند.
توجه داشته باشید که در صورت وجود افت قند خون مکرر و یا افت قند خون ناشی از مصرف الکل، تزریق گلوکاگون تأثیری ندارد.