دیابت، بحرانی خاموش اما قابل پیشگیری
هم‌زمان با هفته ملی دیابت، سومین نشست مدافعه‌گری گابریک با حضور وزیر بهداشت، معاون بهداشت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تهران برگزار شد. این نشست با محوریت دیابت و سیاست‌گذاری مؤثر به بررسی چالش‌های بیماران دیابتی، هزینه‌های فزاینده درمان و ضرورت رویکرد ملی برای پیشگیری و حمایت بیمه‌ای پایدار پرداخت.
در این نشست، جمعی از مدیران ارشد نظام سلامت کشور از جمله آقای دکتر محمدرضا ظفرقندی، وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آقای دکتر علیرضا رئیسی، معاون محترم بهداشت وزارت بهداشت، و جمعی از اساتید برجسته دانشگاه‌های علوم پزشکی حضور داشتند.
در آغاز برنامه، پیام ویژه‌ی پروفسور پیتر شوآرتز، رئیس فدراسیون بین‌المللی دیابت (IDF) به مناسبت روز جهانی دیابت منتشر شد. پروفسور شوآرتز در پیام خود با قدردانی از تلاش‌های انجمن دیابت گابریک در حوزه آموزش، توانمندسازی و مدافعه‌گری برای افراد مبتلا به دیابت در ایران، بر اهمیت همکاری بین‌المللی، تبادل تجربه و نقش سیاست‌گذاری ملی مؤثر در ارتقای مراقبت از دیابت تأکید کرد. او یادآور شد که موفقیت در کنترل و پیشگیری از دیابت، تنها با همکاری میان نظام سلامت، جامعه پزشکی، سازمان‌های مردم‌نهاد و بیماران امکان‌پذیر است.
این نشست که با حضور وزیر بهداشت، معاون بهداشت، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مدیران سازمان‌های بیمه‌گر و نمایندگان صنعت دارو و تجهیزات، در روز سه‌شنبه بیست آبان‌ماه، هم‌زمان با هفته ملی دیابت و به همت انجمن دیابت گابریک برگزار شد، سومین گام از مجموعه نشست‌های تخصصی مدافعه‌گری گابریک بود؛ مجموعه‌ای که با هدف توسعه گفت‌وگو میان سیاست‌گذاران، نظام سلامت و نهادهای مدنی طراحی شده است.
حضور مسئولان و مدیران ارشد نظام سلامت
در آغاز نشست، دکتر علیرضا رئیس‌کرمی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، بر نقش دانشگاه‌ها در پیشگیری و مراقبت از دیابت تأکید کرد و این رویداد را نمونه‌ای از تعامل سازنده میان نهادهای علمی و مدنی دانست.
سخنان وزیر بهداشت: “دیابت، بیماری فراتر از فرد”
در ادامه، دکتر محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با اشاره به ابعاد گسترده این بیماری گفت: «حدود ۱۴ درصد از جمعیت ایران مبتلا به دیابت و بیش از ۲۵ درصد در مرحله پیش‌دیابت هستند؛ به‌عبارتی نزدیک به ۴۰ درصد جمعیت کشور درگیر یا در معرض این بیماری‌اند و نمی‌توان این بخش از جامعه را نادیده گرفت».
وی با اشاره به هزینه‌های جهانی دیابت که سالانه به بیش از یک تریلیون دلار می‌رسد، افزود: «دیابت تنها یک بیماری فردی نیست، بلکه پدیده‌ای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. ما باید با ارتقای سواد سلامت، تقویت خودمراقبتی و حمایت بیمه‌ای پایدار، از گسترش عوارض این بیماری پیشگیری کنیم».
او همچنین با تأکید بر اهمیت نقش انجمن‌ها گفت: «انجمن دیابت گابریک می‌تواند بازوی فکری وزارت بهداشت در تدوین فهرست دارویی اثربخش و متناسب با توان اقتصادی کشور باشد».
پیام رئیس مجلس شورای اسلامی
در بخش دیگری از نشست، پیام دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس محترم مجلس شورای اسلامی، توسط دکتر بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس قرائت شد.
در این پیام، دکتر قالیباف با قدردانی از تلاشگران حوزه سلامت و انجمن دیابت گابریک، دیابت را بحرانی چندبعدی خواند که آثار آن فراتر از مطب پزشکان و نتایج آزمایشگاهی است و بر اقتصاد خانواده، روابط اجتماعی و بهره‌وری نیروی کار تأثیر می‌گذارد. او تأکید کرد:
«مجلس شورای اسلامی، خود را در برابر این چالش ملی مسئول می‌داند. مسیر تقنین هوشمند و نظارت مؤثر بر اجرای قوانین سلامت باید به‌گونه‌ای باشد که از پیشگیری تا درمان، بیماران دیابتی از پوشش بیمه‌ای عادلانه برخوردار شوند. قانون‌گذاری در حوزه سلامت باید با اولویت آموزش، شناسایی زودهنگام و کاهش هزینه‌های خانوار انجام گیرد».
دکتر قالیباف در پایان، با اشاره به آمادگی مجلس برای پشتیبانی از برنامه‌های ملی نوآورانه در کنترل دیابت، بر لزوم همکاری قوای سه‌گانه برای ارتقای عدالت در سلامت تأکید کرد. متن کامل پیام رئیس مجلس شورای اسلامی را از دریافت کنید.
سخنان معاون بهداشت: ضرورت سرمایه‌گذاری در پیشگیری
دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، نیز در این نشست گفت: «هیچ کشوری بدون تقویت نظام پیشگیری موفق به کنترل دیابت نشده است. هر یک دلار سرمایه‌گذاری در بهداشت، هفت دلار بازگشت دارد. باید در کنار گسترش غربالگری، برنامه‌ی ملی آموزش خودمراقبتی و پیوست اجتماعی سلامت را تقویت کنیم». او از تشکیل کمیته سیاست‌گذاری ملی دیابت در معاونت بهداشت خبر داد که با همکاری انجمن دیابت گابریک تدوین «نقشه راه ملی پیشگیری و درمان دیابت» را دنبال خواهد کرد.
حضور صنعت و دغدغه‌های تأمین دارو و تجهیزات
در پنل تخصصی صنعت، نمایندگان سه شرکت دارویی فعال در حوزه دیابت نوو نوردیسک پارس، کوبل دارو، سیناژن، فریر آسا طب و پویش دارو به بیان چالش‌های خود پرداختند. از جمله مهم‌ترین موارد مطرح‌شده:
- نوسانات ارزی و تأثیر آن بر قیمت داروهای حیاتی مانند انسولین؛
- کاهش پوشش بیمه‌ای برخی از انسولین‌ها و تجهیزات پایش قند؛
- مشکلات توزیع و ترخیص مواد اولیه از گمرک؛
- و لزوم پوشش بیمه‌ای گسترده‌تر برای فناوری‌های نوین مانندCGM و قرص‌های ترکیبی جدید.
در این بخش، دکتر علیرضا استقامتی، رئیس کمیته مدافعه‌گری گابریک، با اشاره به ضرورت گفت‌وگوی مستمر میان صنعت، بیمه و نهادهای مدنی گفت: «بیماران دیابتی نباید قربانی نوسانات اقتصادی شوند. هدف ما در گابریک، ایجاد گفت‌وگویی سازنده است تا سیاست‌گذاران، صنعت و جامعه مدنی برای حفظ تداوم درمان بیماران به اجماع برسند».
جمع‌بندی نشست و مسیر پیش‌رو
در پایان نشست، حاضران بر چند محور کلیدی تأکید کردند:
- تدوین نقشه راه ملی دیابت با همکاری وزارت بهداشت، گابریک و انجمن‌های علمی؛
- ارتقای پوشش بیمه‌ای عادلانه برای داروها و تجهیزات ضروری؛
- توجه ویژه به پیشگیری، آموزش و خودمراقبتی به‌عنوان راهبرد اصلی کنترل بیماری؛
- شفاف‌سازی سازوکارهای تصمیم‌گیری در حوزه دارو و حمایت از بیماران؛
- لزوم نگاه ویژه به دیابت نوع یک در برنامه‌های نظام سلامت؛
درباره نشست‌های مدافعه‌گری گابریک
نشست‌های مدافعه‌گری گابریک از سال ۱۴۰۲ با هدف گفت‌وگو و هم‌فکری میان ذی‌نفعان حوزه دیابت آغاز شده است. در این نشست‌ها، نمایندگان وزارتخانه‌ها، سازمان‌های بیمه‌گر، صنایع دارویی، پزشکان و نهادهای مردمی در کنار هم به بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای مشترک می‌پردازند.
