انتخاب بهترین دستگاه تست قند خون که دقت بالا و امکانات مناسبی دارد، یعنی سرمایه‌گذاری بر سلامت، افزایش کیفیت زندگی، تصمیم‌گیری صحیح درباره ورزش و فعالیت بدنی، تنظیم برنامه غذایی و انسولین، و همچنین مدیریت صحیح قند خون. بنابراین، لازم است پیش از خرید دستگاه تست قند، با ویژگی‌های مهم آن آشنا شوید.
کدام دستگاه تست قند خون معتبر است؟
داشتن هولوگرام، شماره مجوز وزارت بهداشت و تأییدیه آزمایشگاه مرجع سلامت نشان‌دهندۀ اصالت دستگاه تست قند خون و ورود آن از مجاری قانونی است.
آیا این دستگاه تست قند خون استاندارد است؟
برای کاهش احتمال خطا و افزایش دقت دستگاه تست قند خون، از بهترین دستگاه تست قند خون دارای استاندارد ISO 15197:2015 یا ISO 15197:2013 استفاده کنید. این استاندارد دقت بالای دستگاه را تأیید می‌کند.
گلوکومتر با چه روشی قند خون را اندازه‌گیری می‌کند؟
دستگاه‌های تست قند یا از روش فتومتری یا از روش الکتروشیمیایی قند را اندازه‌گیری می‌کنند.
فتومتری (نور‌سنجی): در این روش از واکنش قند خون با آنزیم، یک مادۀ رنگی تولید میشود که با تابش نور داخل منبع دستگاه به آن و میزان جذب نور، قند اندازه‌گیری میشود. نکتۀ مهم در دستگاه‌های فتومتری تمیز بودن دستگاه تست است. در صورت کثیف بودن دستگاه، احتمال گزارش نادرست قند وجود دارد.
الکتروشیمیایی: در این روش مقدار الکترون تولید شده در اثر واکنش قند با آنزیم، سطح قند خون را نشان می‌دهد.
کدام آنزیمها برای اندازه‌گیری قند خون مناسب‌تر هستند؟
شناسایی آنزیم استفاده‌شده در نوار تست قند بسیار مهم است. در نوارهای تست قند از آنزیم گلوکزاکسیداز یا گلوکز دهیدروژناز استفاده میشود.
آنزیم گلوکزاکسیداز (GOD): فقط با گلوکز واکنش نشان می‌دهد و عملکرد آن با میزان اکسیژن خون در ارتباط است. پس برای افرادی که سطح اکسیژن خون پایین دارند توصیه نمی‌شود. در این دستگاه‌ها نمیتوان از خون وریدی استفاده کرد و خون‌گیری باید از سر انگشتان (خون مویرگی) انجام شود.
آنزیم گلوکز دهیدروژناز(GDH-PQQ) : علاوه‌بر گلوکز با سایر قندها مانند مالتوز، گزیلوز و گالاکتوز هم واکنش می‌دهد. وجود این قندها در بعضی ترکیبات دارویی و خوراکی می‌تواند قند را به‌صورت کاذب بالاتر نشان دهد و باعث تصمیم‌گیری‌های اشتباه شود. بیماران دیالیزی به دلیل وجود قند مالتوز در خونشان نمی‌توانند از این نوارهای تست قند استفاده کنند. از سال ۲۰۰۸ ادارۀ غذا و داروی امریکا(FDA) ، استفاده از نوار تست قند با آنزیم GDH-PQQ را در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دنیا ممنوع کرده است.
آنزیم گلوکز دهیدروژناز (GDH-FAD): این آنزیم با اکسیژن تداخل ندارد و توانایی افتراق گلوکز از بقیۀ قندهای مشابه مثل گالاکتوز و مالتوز را دارد؛ بنابراین برای افرادی که دیالیز می‌شوند هم مناسب است. همچنین برای اندازه‌گیری قند با این آنزیم میتوان از خون مویرگی (سرانگشتان دست و مناطق جایگزین AST)، وریدی و شریانی استفاده کرد.
اتوکدینگ یا نوکدینگ به چه معناست؟
دستگاه‌های تست قند خون در سه گروه دسته‌بندی می‌شوند:
کدگذاری دستی: در این مدل‌ها کاربر باید قبل از استفاده، کد درج شده روی بسته‌بندی نوار تست قند را به‌صورت دستی در دستگاه وارد کند. وارد نکردن صحیح این کد ممکن است باعث نمایش نتایج نادرست شود.
اتوکدینگ (Auto-Coding): این ویژگی باعث میشود دستگاه به‌طور خودکار کد نوار تست را شناسایی کند و نیازی به وارد کردن دستی کد نداشته باشد. این فناوری میزان خطاهای انسانی را کاهش می‌دهد و دقت دستگاه تست قند خون را افزایش می‌دهد.
بدون نیاز به کدگذاری (No-Coding): در این مدل‌ها، نوارهای تست از ابتدا به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نیازی به تنظیم کد ندارند و مستقیماً قابل استفاده هستند. دستگاه‌های دارای این قابلیت، ساده‌تر و کم‌خطاتر هستند.
دستگاه چه میزان خون نیاز دارد؟
مقدار خون موردنیاز بهترین دستگاه تست قند خون بین ۰.۳ تا ۳ میکرولیتر است. هرچه دستگاه به خون کمتری نیاز داشته باشد، درد کمتری ایجاد می‌کند.
دستگاه سیستم کنترل حجم خون دارد؟
سیستم کنترل حجم خون (BVC) باعث میشود درصورت ناکافی بودن خون، دستگاه تست قند خون خطا نمایش دهد. در این صورت برای اندازه‌گیری قند خون باید از نوار تست جدید استفاده کنید. بعضی مدل‌ها دارای قابلیت فرصت دوباره (Second Chance) هستند که تا چند ثانیه بعد فرصت اضافه کردن خون را می‌دهند و باعث افزایش دقت دستگاه تست قند خون می‌شوند. در دستگاه‌های که فاقد سیستم کنترل حجم خون یا شانس دوباره هستند احتمال خطا در گزارش قند خون بیشتر است.
آیا سرعت اندازه‌گیری قند مهم است؟
دستگاه‌های مختلف با سرعت‌های متفاوتی قند خون را اندازه می‌گیرند. این زمان از ۵ تا ۶۰ ثانیه متفاوت است. هرچه این زمان کوتاه‌تر باشد، مدیریت قند خون سریع‌تر انجام میشود.
آیا دستگاه امکان گرفتن نمونه از قسمتهای دیگر بدن غیراز انگشت را دارد؟
بعضی از بهترین دستگاه‌های تست قند خون امکان گرفتن نمونه از نقاطی به‌جز نوک انگشتان (AST) مانند کف دست یا بازو را دارند. برای استفاده از این ویژگی باید با مطالعه بروشور دستگاه از وجود چنین امکانی مطمئن شوید.
بهترین دستگاه تست قند چه امکاناتی دارد؟
ـ محاسبۀ میانگین قند: بعضی از دستگاه‌های قند خون دارای امکان محاسبه میانگین قند به شکل هفتگی، دوهفته‌ای یا ماهانه هستند. تخمین میانگین قند (eAG) با میانگین قند سه‌ماهه (A1C) متفاوت است. میانگین قند خون گزارش‌شده توسط دستگاه بر اساس تعداد دفعات تست قند است.
ـ نمایش نمودار قندها، ثبت غذا یا میزان انسولین
ـ اتصال به اپلیکیشن‌های مدیریت دیابت
ـ به اشتراک‌گذاری داده‌ها با پزشک معالج یا افراد خانواده
ـ اعلام صوتی عدد تست قند
در انتخاب دستگاه تست قند به چه نکات دیگری توجه کنیم؟
ـ واحد نمایش قند خون: بعضی دستگاه‌ها قند را به میلی‌مول بر لیتر (mmol/ l) و بعضی دیگر به میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dl) نشان می‌دهند. بهتر است واحد دستگاهتان واحد رایج باشد؛
ـ محدودۀ قندی که دستگاه می‌تواند اندازه بگیرد: گاهی اوقات علائمی مانند “LO” یا “HI” روی مانیتور نمایش داده میشود. این نشان‌دهندۀ این است که قند خون شما خارج از محدودۀ اندازه‌گیری دستگاه است. هرچه این محدوده بیشتر باشد دقت دستگاه تست قند خون بیشتر است؛
ـ کدهای خطای دستگاه: با کدهایی که ممکن است روی مانیتور دیده شود و بیانگر اشکال در نحوۀ استفاده یا کار دستگاه است، آشنا شوید؛
ـ نیاز داشتن یا نداشتن به تمیز کردن و ضدعفونی منظم؛
ـ نیاز به کنترل کیفیت: بعضی دستگاه‌ها نیاز دارند گاهی با محلول کنترل آزمایش شوند تا از درستی کار آن مطمئن شوید؛
ـ گارانتی و خدمات پس‌از فروش: هنگام تهیۀ دستگاه به نام شرکت واردکننده، تولیدکننده و مراکز خدمات پس‌از فروش توجه کنید. وجود مراکز خدمات می‌تواند درزمینۀ تهیه دستگاه مناسب و یا تأمین لوازم جانبی دستگاه قند خون کمک‌کننده باشد.
ـ بررسی امکانات بیشتر دستگاه
برای کسب اطلاعات بیشتر دربارۀ گزارش‌ها و نمودارهای دستگاه تست قند، تفسیر آن‌ها و کنترل بهتر قندتان، میتوانید در کلاس‌های آموزشی گابریک شرکت کنید.
قیمت دستگاه قند خون چگونه است؟
قیمت دستگاه تست قند، عامل مهمی برای تصمیم‌گیری در خرید آن است. مسلماً دستگاه‌هایی که بر اساس تکنولوژی روز دنیا هستند و دقت و امکانات بیشتری دارند، قیمت بالاتری هم دارند. انتخاب بهترین دستگاه تست قند خون که دقت بالا و امکانات مناسبی دارد، به‌نوعی سرمایه‌گذاری بر سلامت است و باعث افزایش کیفیت زندگی، تصمیم‌گیری صحیح دربارۀ ورزش و فعالیت بدنی، تنظیم برنامه غذایی و انسولین و همچنین مدیریت صحیح قند خون میشود. بنابراین، لازم است پیش از خرید دستگاه تست قند، با ویژگی‌های مهم آن آشنا شوید.
کدام دستگاه را بخرم؟
انتخاب بهترین دستگاه تست قند خون مستلزم بررسی دقیق ویژگی‌ها، استانداردها و امکانات آن است. دستگاهی که دقت بالایی داشته باشد، خون کمتری نیاز داشته باشد و قابلیت‌هایی مانند اتوکدینگ یا ارتباط با اپلیکیشن‌های مدیریت قند خون را ارائه دهد، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در کنترل و مدیریت دیابت داشته باشد.
همچنین، توجه به خدمات پس از فروش، هزینه نوارهای تست و قابلیت‌های خاص مانند امکان نمونه‌گیری از نقاط جایگزین (AST) از دیگر عواملی است که باید هنگام خرید دستگاه تست قند مدنظر قرار دهید.
به یاد داشته باشید: یک دستگاه تست قند خون خوب می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری‌های روزمره مانند تنظیم دوز انسولین، انتخاب غذا و برنامه‌ریزی برای فعالیت بدنی کمک کند. بنابراین، قبل از خرید، مشخص کنید که کدام ویژگی‌ها برای نیازهای شما ضروری هستند و با آگاهی کامل اقدام کنید.
اهمیت استفاده از دستگاه تست قند معتبر و دقیق زمانی مشخص می شود که بدانیم نتایج تست قند، تاثیر مستقیم بر تصمیم گیری های روزانه فرد دیابتی مخصوصا افرادیکه انسولین تزریق می‌کنند، دارد. این تصمیمات مهم روزانه شامل تصمیم گیری برای انجام فعالیت بدنی و یا ورزش، تنظیم برنامه غذایی، تنظیم انسولین، تشخیص و مدیریت شرایط اورژانسی دیابت (هایپرگلایسمی یا قند بالا و هایپوگلایسمی یا افت قند) است که در نهایت منجر به مدیریت دیابت و کنترل قند میشود. بنابراین لازم است قبل از تهیه دستگاه تست قند به دقت و قابل اطمینان بودن آن توجه کنیم. با بررسی چند سئوال مهم میتوانید دستگاه تست قند معتبر و مناسبی تهیه کنید.
1) از کجا مطمئن شویم که این دستگاه تست قند معتبر است؟
برای پاسخ به این سؤال لازم است هولوگرام دستگاه، شماره مجوز وزارت بهداشت و آزمایشگاه مرجع سلامت آن بررسی شود. وجود هولوگرام، شماره مجوز وزارت بهداشت و آزمایشگاه مرجع سلامت به‌عنوان اولین پیش‌شرط جهت اطمینان از اصالت دستگاه و بهترین چاره‌جویی برای در امان بودن از دستگاه‌های تقلبی است. وجود هولوگرام بر روی دستگاه درواقع برچسب اطمینانی است که نشان می‌دهد که دستگاه از لحاظ ایمنی مورد تائید وزارت بهداشت است و از مجاری قانونی وارد کشور شده است. متأسفانه در کشور ما، تعداد زیادی کمپانی با ملیت‌های متفاوت اقدام به عرضه محصولات کم کیفیت با پیشنهادهای قیمتی متفاوتی نموده‌اند که فروشندگان نیز به علت سود بالاتر ممکن است آن‌ها را پیشنهاد کنند.
2) آیا این دستگاه تست قند دارای استاندارد است؟
به منظور افزایش دقت و کاهش احتمال خطا در نتایج لازم است که دستگاه های تست قند دارای استاندارد باشند. بهترین استاندارد یا ISO برای دستگاه تست قند، ISO 15197 است یعنی دستگاه از نظر دقت مورد تائید می باشد و احتمال خطا با این دستگاه بسیار کم است. اگر دستگاه تست قند دارای ISO 15197:2015 یا ISO 15197:2013 را داشته باشد، مورد تایید است.
3) این گلوکومتر، قند را با چه روشی اندازه‌گیری می کند؟
در دستگاه‌های تست قند از روش فتومتری و یا روش الکتروشیمیایی برای اندازه‌گیری قند، استفاده میشود.
در روش فتومتری (نور سنجی) بر روی نوار تست قند میزان مشخصی آنزیم وجود دارد. زمانی که قطره خون بر روی نوار قرار می‌گیرد با آنزیم واکنش نشان داده و ماده رنگی تولید می‌کند. نوری که از طریق منبع داخل دستگاه تولید میشود با طول‌موج مشخص به نوار تست قند خون می‌رسد و ماده رنگی تولیدشده نور را جذب می‌کند. مقدار ماده رنگی تولیدشده با مقدار گلوکز متناسب است. نکته بسیار مهم در استفاده از دستگاه‌های فتومتری این است که دستگاه باید کاملاً تمیز باشد در غیر این صورت، نتایج حاصل از دستگاه می‌تواند همراه با خطا باشد.
در روش الکتروشیمیایی نیز بر روی نوار تست قند میزان مشخصی آنزیم وجود دارد، زمانی که قطره خون بر روی نوار قرار می‌گیرد با آنزیم واکنش نشان داده و الکترون تولید می‌کند. تعداد الکترون‌ها با مقدار گلوکز متناسب است. توجه به نوع آنزیم استفاده شده در نوار تست این دستگاه ها اهمیت فراوانی دارد.
4) کدامیک از آنزیمها برای اندازه گیری قند مناسب تر هستند؟
در دستگاه های گلوکومتر که از روش الکتروشیمایی قند را اندازه‌گیری می‌کنند از آنزیم گلوکزاکسیداز و یا آنزیم گلوکز دهیدروژنازاستفاده می کنند.
5) آیا دستگاه تست قند خون نیاز به کدگذاری دارد؟
دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون به دودسته نسل جدید و نسل قدیم تقسیم می‌شوند. در دستگاه‌های نسل قدیم هر بسته نوار تست قند دارای کد مخصوص به خود است و لازم است قبل از ورود نوار تست قند خون به داخل دستگاه کد درج‌شده روی بسته نوار را به دستگاه قند خون بدهید. پس از واردکردن کد، دستگاه تنظیم‌شده و میزان قند خون را نشان می‌دهد. عدم رعایت این نکته باعث بروز خطا در اندازه‌گیری قند خون خواهد شد.
اما دستگاه‌های نسل جدید نیازی به کدگذاری دستی ندارند و به شکل اتوماتیک کدگذاری شده‌اند که به آن‌ها اتو-کدینگ (Auto-Coding) می‌گویند و یا اصلاً نیازی به کدگذاری ندارند که به آن‌ها بدون-کدگذاری (No-Coding) می‌گویند. استفاده از این دستگاه‌ها راحت‌تر و احتمال خطا در این دستگاه‌ها کمتر است.
6) آیا دستگاه قند خون سیستم کنترل حجم خون دارد؟
سیستم کنترل حجم خون به این معناست که اگر فرد خون را به مقدار کمتری از آنچه مورد نیاز است به نوار تست بدهد، دستگاه اعلام خطا (Error) کند و عدد قندی گزارش نکند، در این حالت لازم است که فرد از نوار تست دیگری استفاده کند و به اندازه کافی خون به نوار جدید دهد تا نتیجه صحیح توسط دستگاه گزارش شود. به این سیستم معمولا در دستگاه‌های قند خون با نامBVC (Blood Volume Control) یا سیستم Under filling Protection اشاره می‌گردد و دستگاه‌هایی که دارای این قابلیت هستند، داخل بروشور یا کاتالوگ دستگاه به آن اشاره میشود و کد خطای مربوطه را نیز مشخص می‌کند.
بنابراین برای اطمینان از اینکه دستگاه شما این قابلیت را دارد در زمان خرید حتما به این مورد توجه بفرمایید و کاتالوک دستگاه را بررسی کنید. البته در بعضی از دستگاه‌ها که مجهز به تکنولوژی Second Chance هستند، فرد بعد از مشاهده هشدار ناکافی بودن میزان خون فرصت دارد، در عرض چند ثانیه دوباره به نوار خون دهد و در صورتی که میزان خون کافی باشد نتیجه تست قند گزارش میشود. متأسفانه دستگاه‌هایی وجود دارند که مجهز به سیستم کنترل حجم خون نیستند و در صورتی که خون ناکافی به دستگاه داده شود، دستگاه عددی را نشان می‌دهد که اشتباه است و تصمیم‌گیری بر اساس آن می‌تواند باعث آسیب به فرد شود.
7) این دستگاه به چه میزان خون نیاز دارد؟
میزان خون مورد نیاز برای اندازه‌گیری قند خون یکی از عواملی است که در تهیه دستگاه قند خون باید به آن توجه شود. میزان خونی که برای اندازه‌گیری قند خون مورد نیاز است از دستگاهی به دستگاه دیگر متفاوت است؛ دستگاه‌های نسل جدید به خون کمتری (حداقل 0.3 میکرولیتر خون) احتیاج دارند، درنتیجه برای خروج مقدار کافی خون به هنگام تست قند میتوان شدت ضربه قلم لنست را بر روی کم تنظیم کرد تا درد کمتری احساس شود اما دستگاه‌های نسل قدیم به خون بیشتری (۳ میکرولیتر) احتیاج دارند، درنتیجه به هنگام چک کردن قند خون لازم است که شدت ضربه لنست را افزایش داد تا خون کافی خارج شود که می‌تواند سبب ایجاد درد بیشتر شود.
8) سرعت اندازه‌گیری دستگاه قند خون چگونه است؟
دستگاه‌های مختلف موجود در بازار، با سرعت‌های متفاوتی قند خون را اندازه‌گیری می‌کنند، این زمان از ۵ ثانیه تا ۶۰ ثانیه متفاوت است. طبیعتاً هرچه سرعت اندازه‌گیری بیشتر باشد، میزان آرامش روحی و نیز سرعت واکنش به نتایج بیشتر خواهد بود.
9) آیا با این دستگاه می توانم از قسمتهای دیگر به غیر از انگشت (Alternate Site Testing) قندخون را اندازه گیری کنم؟
بعضی از دستگاه های قند خون این امکان را فراهم می کنند تا بتوانید از قسمتهای دیگر به غیر از انگشت دست (AST) برای چک قند خون استفاده کنید بنابراین لازم است با مطالعه بروشور دستگاه از وجود چنین امکانی مطمئن شوید.
10) امکانات جانبی، نقاط قوت و ضعف دستگاه قند خون چیست؟
برای بررسی امکانات جانبی، نقاط قوت و ضعف دستگاه قند خون و کسب اطلاعات بیشتر در مورد آن حتما بروشور را مطالعه نمایید.
این میانگین با ای‌وان‌سی (A1C) و نتیجه eAG (میانگین تخمینی گلوکز) آزمایشگاه متفاوت است. میانگینی که دستگاه قند خون به شما گزارش می‌دهد صرفا بر اساس تست قندهای انجام گرفته توسط شما است. برای بدست آوردن میانگینی دقیق‌تر با دستگاه قند خون خود، توصیه میشود 7 مرتبه در طول روز و در زمان‌های ثابت قند خون خود را با دستگاه تست قند خون اندازه‌گیری کنید.
11) قیمت دستگاه قند خون چگونه است؟
قیمت دستگاه فاکتور مهمی است که می‌تواند بر روی تصمیم برای خرید تأثیرگذار باشد. مسلماً دستگاه‌هایی که بر اساس تکنولوژی روز دنیا هستند و دقت و امکانات بیشتری دارند، قیمت بالاتری نیز دارند. توصیه میشود در خرید دستگاه گلوکومتر دید بلندمدت داشته باشید و به این نکته توجه کنید که هزینه دستگاه را یک‌بار پرداخت می‌نمایید اما میتوانید زمان طولانی از آن استفاده کنید.
اگر با دستگاه گلوکومتری مواجه شدید که قیمت آن پائین تر از عرف و یا رایگان است، به وجود هولوگرام وزارت بهداشت، استاندارد (ISO 15197) دستگاه، روش اندازه‌گیری قند خون، اتو-کدینگ یا نو-کدینگ بودن دستگاه تست قند، مجهز بودن به سیستم کنترل حجم خون (BVC)، میزان خون موردنیاز، سرعت اندازه‌گیری و امکانات جانبی آن توجه کنید. مسلماً هیچ ارزانی‌ای بی‌دلیل نیست و از طرفی برای جبران قیمت در دستگاه‌های تست قند ارزان و یا رایگان، وسایل جانبی آن مانند نوار قند و سوزن قیمت بالاتری خواهند داشت و احتمال نایاب شدن وسایل جانبی دستگاه زیاد است.
با توجه به اهمیت اندازه‌گیری قند خون در مدیریت دیابت و پیشگیری از عوارض آن، لازم است با نحوه انتخاب دستگاه اندازه‌گیری قند خون معتبر و مسائلی که در این رابطه مهم است، آشنا شویم. پیش از تهیه دستگاه اندازه‌گیری قند خون به این مسائل توجه داشته باشید:
آیا این دستگاه تست قند خون معتبر است؟
برای پاسخ به این سؤال لازم است هولوگرام دستگاه و استاندارد آن بررسی شود. وجود هولوگرام و شماره مجوز وزارت بهداشت به‌عنوان اولین پیش‌شرط جهت اطمینان از اصالت دستگاه و بهترین چاره‌جویی برای در امان بودن از دستگاه‌های تقلبی است. وجود هولوگرام بر روی دستگاه درواقع برچسب اطمینانی است که نشان می‌دهد که دستگاه ازلحاظ ایمنی مورد تائید وزارت بهداشت است و از مجاری قانونی وارد کشور شده است. متأسفانه در کشور ما، تعداد زیادی کمپانی با ملیت‌های متفاوت اقدام به عرضه محصولات کم کیفیت با پیشنهادهای قیمتی ارزان نموده‌اند که فروشندگان نیز به علت سود بالاتر ممکن است آن‌ها را پیشنهاد کنند.
مطالب مرتبط: آزمایش هموگلوبین ای وان سی
کدام استاندارد برای دستگاه تست قند خون مناسب است؟
بهترین استاندارد یا ISO برای دستگاه تست قند، ISO 15197 است. اگر دستگاه تست قند دارای ISO 15197:2015 (یعنی ISO 15197 مربوط به سال 2015) و یا ISO 15197:2013 (یعنی ISO 15197 مربوط به سال 2013) باشد یعنی دستگاه از نظر دقت مورد تائید است و احتمال خطا با این دستگاه بسیار کم است؛ در هنگام خرید دستگاه توجه کنید که حتماً دستگاه یکی از این دو ISO را داشته باشد. لازم به ذکر است دستگاه‌های که دارای ISO 15197:2003 (یعنی ISO 15197 مربوط به سال 2003) هستند دقت کمتری دارند و در حال حاضر مورد تایید نیستند.
قند خون با چه روشی توسط دستگاه اندازه‌گیری میشود؟
در دستگاه‌های تست قند خون از روش فتومتری و یا روش الکتروشیمیایی برای اندازه‌گیری قند خون، استفاده میشود.
روش فتومتری (نور سنجی): در این روش بر روی نوار تست میزان مشخصی آنزیم وجود دارد، زمانی که قطره خون بر روی نوار قرار می‌گیرد با آنزیم واکنش نشان داده و ماده رنگی تولید می‌کند. نوری که از طریق منبع داخل دستگاه تولید میشود با طول‌موج مشخص به نوار تست قند خون می‌رسد و ماده رنگی تولیدشده نور را جذب می‌کند. مقدار ماده رنگی تولیدشده با مقدار گلوکز نمونه متناسب است. اگر میزان گلوکز در خون بیشتر باشد، رنگ بیشتری تولید میشود، نوار نور بیشتری را جذب می‌کند و درنتیجه نور کمتری را منعکس می‌کند که نشانگر قند خون بالا است. نکته بسیار مهم در استفاده از دستگاه‌های فتومتری این است که دستگاه باید کاملاً تمیز باشد در غیر این صورت، نتایج حاصل از دستگاه می‌تواند همراه با خطا باشد.
روش الکتروشیمیایی: در این روش بر روی نوار تست میزان مشخصی آنزیم وجود دارد، زمانی که قطره خون بر روی نوار قرار می‌گیرد با آنزیم واکنش نشان داده و الکترون تولید می‌کند. تعداد الکترون‌ها با مقدار گلوکز نمونه متناسب است. آنزیم استفاده شده در نوارها یا آنزیم گلوکزاکسیداز (GOD) و یا آنزیم گلوکز دهیدروژناز (GDH-PQQ) است.
آنزیم گلوکز دهیدروژناز (GDH-PQQ): آنزیم GDH-PQQ می‌تواند علاوه بر گلوکز خون (قند خون) با سایر قندها مانند مالتوز، گزیلوز، گالاکتوز واکنش دهد. این قندها در برخی ترکیبات داروئی و خوراکی وجود دارند بنابراین واکنش آنزیم GDH-PQ با این قندها می‌تواند سبب بالاتر نشان دادن قند خون به شکل کاذب و در نتیجه تصمیم‌گیری‌های نادرست شود. از سال ۲۰۰۸، استفاده از نوارهای تست قند خون با آنزیم GDH-PQQ در برخی بیماران و همه بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دنیا، از طرف اداره غذا و داروی امریکا (FDA) به دلیل گزارش ۱۳ مورد مرگ در دنیا ممنوع شده است.
آنزیم گلوکزاکسیداز (GOD): این آنزیم فقط با قند خون یا همان گلوکز واکنش نشان می‌دهد و توصیه میشود از دستگاه و نوار تست قندهای که با این آنزیم کار می‌کنند، استفاده شود.
آیا دستگاه تست قند خون نیاز به کدگذاری دارد؟
دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون به دودسته نسل جدید و نسل قدیم تقسیم می‌شوند. در دستگاه‌های نسل قدیم لازم است قبل از ورود نوار اندازه‌گیری قند خون به داخل دستگاه کد درج‌شده روی بسته نوار را به دستگاه بدهید. پس از واردکردن کد، دستگاه تنظیم‌شده و میزان قند خون را نشان می‌دهد. عدم رعایت این نکته باعث بروز خطا در اندازه‌گیری قند خون خواهد شد.
اما دستگاه‌های نسل جدید نیازی به کدگذاری دستی ندارند و به شکل اتوماتیک کدگذاری شده‌اند که به آن‌ها اتو-کدینگ (Auto Coding) می‌گویند و یا اصلاً نیازی به کدگذاری ندارند که به آن‌ها نو-کدگذاری (No Coding) می‌گویند. استفاده از این دستگاه‌ها راحت‌تر و احتمال خطا در این دستگاه‌ها کمتر است.
آیا دستگاه سیستم کنترل حجم خون دارد؟
سیستم کنترل حجم خون به این معناست که اگر فرد خون کمتر از آنچه مورد نیاز است به نوار تست بدهد، دستگاه هشدار یا Error بدهد و عدد قندی گزارش نکند، در این حالت لازم است که فرد از نوار تست دیگری استفاده کند و به اندازه کافی خون به نوار جدید دهد تا نتیجه صحیح توسط دستگاه گزارش شود. البته در بعضی از دستگاه‌ها که مجهز به تکنولوژی Second Chance هستند، فرد فرصت دارد بعد از مشاهده هشدار ناکافی بودن میزان خون، در عرض چند ثانیه دوباره خون به نوار دهد و در صورتی که میزان خون کافی باشد نتیجه تست قند گزارش میشود.
متأسفانه دستگاه‌هایی وجود دارند که مجهز به سیستم کنترل حجم خون نیستند و در صورتی که خون ناکافی به دستگاه داده شود، دستگاه عددی را نشان می‌دهد که اشتباه است و تصمیم‌گیری بر اساس آن می‌تواند باعث آسیب به فرد شود.
دستگاه به چه میزان خون نیاز دارد؟
میزان خون موردنیاز برای اندازه‌گیری قند خون یکی از عواملی است که در تهیه دستگاه باید به آن توجه شود. میزان خونی که برای اندازه‌گیری قند خون مورد نیاز است از دستگاهی به دستگاه دیگر متفاوت است؛ دستگاه‌های نسل جدید به خون کمتری (حداقل 3/0 میکرولیتر خون) احتیاج دارند، درنتیجه به هنگام تست میتوان شدت ضربه را بر روی کم تنظیم کرد تا درد کمتری احساس شود اما دستگاه‌های نسل قدیم به خون بیشتری (۳ میکرولیتر) احتیاج دارند، درنتیجه به هنگام تست لازم است که شدت لنست را افزایش داد تا خون بیشتری خارج شود که می‌تواند سبب ایجاد درد بیشتر شود.
سرعت اندازه‌گیری دستگاه چگونه است؟
دستگاه‌های مختلف موجود در بازار، با سرعت‌های متفاوتی قند خون را اندازه‌گیری می‌کنند، این زمان از ۵ ثانیه تا ۶۰ ثانیه متفاوت است. طبیعتاً هرچه سرعت اندازه‌گیری بیشتر باشد، میزان آرامش روحی و نیز سرعت واکنش به نتایج بیشتر خواهد بود.
امکانات جانبی دستگاه چیست؟
گارانتی و خدمات دستگاه تست قند: لازم است در تهیه دستگاه به نام شرکت واردکننده و وجود مرکز خدمات پس از فروش توجه شود. وجود مراکز خدمات می‌تواند به سؤالات در زمینه تهیه دستگاه مناسب و یا تأمین لوازم جانبی و یک‌بارمصرف دستگاه کمک‌کننده باشد.
حافظه: دستگاه‌های تست قند دارای حافظه‌ای برای ثبت مقادیر قند خون اندازه‌گیری شده می‌باشند. مسلماً حافظه بالاتر می تواند یک مزیت برای بررسی سابقه مقادیر قند خون باشد، اما اگر امکان تحلیل داده‌ها توسط دستگاه و یا کاربر وجود نداشته باشد این ویژگی چندان مؤثر و مفید نخواهد بود.
نمایش میانگین و ارائه نمودار: بسیاری از دستگاه‌های تست قند دارای امکان محاسبه میانگین هفتگی، دوهفته‌ای و ماهانه قند خون را می‌باشند و یا ممکن است امکان تهیه نمودار قند خون را داشته باشند، چنین امکاناتی سبب استفاده راحت‌تر و کاربردی از دستگاه میشود. وجود چنین امکاناتی علاوه بر اینکه می‌تواند به کادر درمانی و تنظیم برنامه مدیریت دیابت کمک کند، برای افراد سالمند که حوصله کمتری برای ضبط این اعداد و محاسبات ریاضی دارند نیز راهکاری مناسب است.
امکان اندازه‌گیری تست قند از نقاط دیگر (Alternate Site Testing): در صورتی که تمایل به‌اندازه قند خون از قسمتهای دیگر (AST) دارید، لازم است بامطالعه بروشور دستگاه از وجود چنین امکانی مطمئن شوید.
سایر امکانات: بعضی از دستگاه‌های تست قند ممکن است دارای امکاناتی مانند به اشتراک‌گذاری داده‌ها با فرد دیگر مانند پزشک معالج و یا افراد خانواده، اعلام صوتی عدد تست قند که برای افرادی که در بینایی مشکل دارند می‌تواند مؤثر باشد، ثبت غذا و یا میزان انسولین، اتصال به اپلیکیشن‌های مدیریت قند خون باشند.
از تهیه دستگاه های ارزان قیمت یا رایگان خودداری کنید!
قیمت دستگاه تست قند چگونه است؟
قیمت دستگاه فاکتور مهمی است که می‌تواند بر روی تصمیم برای خرید تأثیرگذار باشد. مسلماً دستگاه‌های که بر اساس تکنولوژی روز دنیا هستند؛ دقت و امکانات بیشتری دارند، هزینه بالاتری نیز دارند. توصیه میشود در خرید دستگاه گلوکومتر دید بلندمدت داشته باشید و به این نکته توجه کنید که هزینه دستگاه را یک‌بار پرداخت می‌نمایید اما میتوانید زمان طولانی از آن استفاده کنید.
اگر با دستگاه گلوکومتری مواجه شدید که قیمت آن پائین تر از عرف است و یا اینکه به شکل رایگان در اختیار شما گذاشته‌شده است به وجود هولوگرام وزارت بهداشت، استاندارد (ISO 15197) دستگاه، روش اندازه‌گیری قند خون، اتو-کدینگ یا نو-کدینگ بودن دستگاه، مجهز بودن به سیستم کنترل حجم خون (BVC)، میزان خون موردنیاز، سرعت اندازه‌گیری و امکانات جانبی آن توجه کنید. مسلماً هیچ ارزانی بی‌دلیل نیست و از طرفی برای جبران قیمت در دستگاه‌های ارزان و یا رایگان، وسایل جانبی آن مانند نوار و سوزن قیمت بالاتری خواهند داشت و احتمال نایاب شدن وسایل جانبی دستگاه زیاد است.
بروشور دستگاه را مطالعه کنید!
بعد از تهیه دستگاه اندازه‌گیری قند خون استاندارد و معتبر با دقت دستورالعمل دستگاه را مطالعه کنید تا در رابطه با موارد زیر اطلاعات کسب نمایید:
به نوار تست قند خون توجه کنید
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) توصیه می‌کند از نوار تست‌های که در آن‌ها بازشده است و یا متعلق به شخص دیگری است، استفاده نکنید. از علت‌های این توصیه میتوان به عدم اطمینان از نحوه صحیح نگهداری نوار تست قند، آلوده بودن آن‌ها به خون و یا ترکیبات دیگر، احتمال اتمام تاریخ انقضا نوار و یا ایجاد خدشه در تاریخ انقضا نوار اشاره کرد که همه این مسائل می‌توانند منجر به نتایج نادرست تست قند خون، تصمیم‌گیری اشتباه و درنهایت آسیب به فرد شوند. آسیب‌های مکانیکی (مثل بازی کردن با نوار تست یا خم و راست کردن آن)، آسیب‌های شیمیایی (مثل رطوبت هوا که براثر باز بودن در جعبه نوار و یا لمس نوار با دست خیس) می‌تواند بر روی کارایی نوار تأثیر گذاشته و نتیجه تست قند را دچار اختلال کند، بنابراین:
مهارت اندازه‌گیری صحیح قند خون را میتوانید از روی دستورالعمل یاد بگیرید و یا از یکی از اعضای کادر درمانی خود بخواهید به شما آموزش بدهد و یا اینکه با نمایندگی دستگاه تماس بگیرید.
منبع
برای ارائه بهتر تجربه کاربری، ما از فناوریهایی مانند کوکیها برای تحلیل دادههایی مانند رفتار مرور شما یا شناسههای منحصر به فرد استفاده میکنیم. عدم موافقت با این فناوریها ممکن است بر عملکرد ویژگی‌های سایت تاثیر بگذارد.
سفارش آنلاین استند
